PRZEWODNIK
Czym jest PZD?
Polski Związek Działkowców jest to
organizacja społeczna, której celem, a zarazem zadaniem jest zapewnienie
jej członkom możliwości aktywnego wypoczynku i prowadzenia upraw
ogrodniczych na własne potrzeby.
Wszystkie tereny, które podlegają PZD, a
na których zorganizowane są rodzinne ogrody działkowe stanowią środek
do celu, jakim jest stworzenie dla ludzi możliwości spędzenia czasu w
specjalnie ukształtowanym, zdrowym, ekologicznym otoczeniu, jakim jest
rodzinny ogród działkowy.
PZD propaguje także samą ideę
ogrodnictwa, poprzez zapewnianie działek członkom Związku, które są
zagospodarowywane i zaopatrzone w odpowiednią infrastrukturę, udzielanie
im porad w zakresie ogrodnictwa poprzez szkolenia i wydawnictwa.
Szczególnym zadaniem ROD jest także
kształtowanie środowiska, ochrona składników przyrody i propagowanie
działalności ekologicznej.
Z członkostwa w PZD wynikają prawa, a
także obowiązki dla działkowca. Najistotniejszym z praw jest możliwość
użytkowania działki, czyli przebywania, spędzania wolnego czasu wraz z
rodziną na terenie ogrodu, uprawiania ziemi, korzystania z
infrastruktury i urządzeń znajdujących się w ogrodzie, członkowie mają
także prawo zarządzania ogrodem. Natomiast podstawowym obowiązkiem jest
przestrzeganie prawa związkowego.
Uzyskanie członkostwa w PZD, a co za tym
idzie prawa użytkowania działki w ROD jest dość proste. Konieczne jest
zachowanie pewnych warunków formalnych zawartych w aktach prawa
związkowego.
Kto może zostać działkowcem?
Członkostwo w PZD jest otwarte dla
wszystkich, bez względu na wiek, płeć, rasę czy religię. Jednak, aby móc
starać się o członkostwo w PZD konieczne jest:
• osiągnięcie pełnoletniości,
• posiadanie stałego miejsca zamieszkania na terenie RP.
Zarząd ROD, który decyduje o przydziale działki ma również obowiązek brać pod uwagę takie czynniki, jak:
• funkcje działki, tj. zapewnianie rodzinie możliwości aktywnego wypoczynku,
• statutowe zadania PZD w zakresie pomocy rodzinie i niepełnosprawnym,
• warunki bytowe,
• miejsce zamieszkania,
• oraz warunki pracy osoby ubiegającej się o działkę.
W praktyce oznacza to, iż zarząd przydzieli działkę tej osobie, która z
powyższych względów będzie bardziej jej potrzebować lub użytkowanie
przez tą osobę działki będzie w większym stopniu spełniało cele, jakie
stawia przed sobą PZD.
Jak zostać działkowcem?
KROK 1.
1) Wybór rodzinnego ogrodu działkowego.
Pierwszą czynnością, jaką należy wykonać
jest znalezienie ogrodu znajdującego się w niedalekiej okolicy,
zapewniającego możliwość nieutrudnionego dojazdu i rzeczywiste
korzystanie z działki.
Istnieją dwa rodzaje ogrodów: miejskie
znajdujące się w granicach administracyjnych miast i podmiejskie na
terenach bardziej odległych, poza granicami miasta. Przy wyborze
konieczne jest uwzględnienie możliwości komunikacyjnych swoich i swojej
rodziny, a także ilości wolnego czasu, jaki chce się poświęcić na
użytkowanie działki w ROD. Wszystkie ogrody w Okręgu Gdańskim i ich
lokalizacje można znaleźć w zakładce „Nasze ogrody…”.
2) Kontakt z zarządem ROD.
W ogrodzie, w którym dana osoba chce
uzyskać możliwość użytkowania działki funkcjonuje zarząd ROD, informacje
o godzinach urzędowania zarządu znaleźć można najczęściej na tablicy
informacyjnej znajdującej się przy wejściu do ogrodu, bądź też na domu
działkowca. Zarząd ROD udzieli osobie zainteresowanej informacji, czy w
ogrodzie znajduje się nieużytkowana działka, którą będzie można
przydzielić tej osobie. W ogrodach mogą być wolne działki w związku z
faktem, iż zdarza się, że członkowie Związku zmuszeni są ze względów np.
zdrowotnych zrezygnować z użytkowania, bądź też działka z innych
przyczyn pozostaje bez użytkownika.
3) Formalne wymagania uzyskania członkostwa w PZD i prawa użytkowania działki.
Po uzyskaniu w/w informacji, należy
wyrazić wobec zarządu ROD chęć zostania członkiem PZD poprzez złożenie
podania i wypełnionej deklaracji członkowskiej. Zarząd ten ma obowiązek
udostępnić druk deklaracji członkowskiej, której wzór ustalony jest
przez Prezydium Krajowej Rady PZD.
4) Przydział działki.
Osoby ubiegające się o członkostwo w PZD kierowane są na szkolenie organizowane przez okręgowe zarządy PZD.
Zarząd ROD, jeżeli wszystkie wymagania są spełnione może podjąć uchwałę o
nadaniu członkostwa w PZD i prawa użytkowania tej działki osobie, która
złożyła deklarację. Na podstawie uchwały przyznającej członkostwo i
prawo użytkowania działki zarząd doręcza nowemu członkowi PZD Decyzję
przydziału działki.
W sytuacji, gdy w ogrodzie nie ma obecnie działki nieużytkowanej,
również można złożyć podanie i deklarację członkowską i poczekać do
momentu zwolnienia się działki.
KROK 2.
Opłaty.
Kolejną czynnością, jaką należy wykonać,
po podjęciu uchwały przez zarząd ROD o przyjęciu w poczet członków PZD i
przydzieleniu działki, jest wpłacenie na rachunek bankowy, bądź w kasie
ogrodu wpisowego i opłaty inwestycyjnej.
Natomiast w terminie do 31 maja każdego roku istnieje obowiązek uiszczenia składki członkowskiej, także opłaty na rzecz ogrodu i innych opłat wynikających z regulaminu ROD, a uchwalonych przez walne zebranie, które jest najwyższym organem samorządu PZD w ROD, w terminach ustalonych przez ten organ.
Charakterystyka poszczególnych opłat:
• Wpisowe jest to
opłata jednorazowa. Wysokość tej opłaty ustalana jest przez Krajową Radę
PZD. Podlega ona podziałowi: 20% wpisowego przeznaczane jest na Fundusz
Oświatowy ROD, 60% na Fundusz Oświatowy okręgowego zarządu PZD i 20 %
na Fundusz Oświatowy Krajowej Rady PZD.
Obecnie wpisowe ustalone jest w wysokości od 120 do 300
złotych. Okręgowy Zarząd określa wysokość wpisowego w ROD będących na
obszarze jego działania, kierując się wielkością miast, statusem ROD,
stanem ich zagospodarowania, a także wielkością działek.
Wpisowe poprzez Fundusz Oświatowy
przeznaczone jest na wdrażanie wiedzy poprzez szkolenia, literaturę i
działalność instruktorów, Społeczną Służbę Instruktorską. Nowy członek
Związku ma prawo i obowiązek uczestniczenia w szkoleniu podstawowym z
zakresu prawa działkowego i ogrodnictwa (zagospodarowania i modernizacji
działki, uprawa i nawożenie działki, zasady ochrony roślin i dobór
preparatów dozwolonych do stosowania na działkach, uprawy warzyw, uprawa
roślin sadowniczych, uprawa roślin ozdobnych. Ważną sprawą jest
wdrażanie zasad współżycia społecznego, przecież na 1 ha ogrodu użytkuje
działki 25 rodziny i każda z tych rodzin szuka na działce wypoczynku,
spokoju i zdrowego środowiska.)
Ponadto każdy nowy członek otrzymuje
bezpłatnie przez 1 rok (12 numerów) miesięcznika „Działkowiec”, który
jest jedynym pismem ogrodniczym na rynku dostosowanym treścią do potrzeb
działkowców, statut PZD i regulamin ROD. Obecnie jest to książeczka
„Prawo w PZD”. Ma prawo korzystać z literatury ogrodniczej, będącej w
posiadaniu zarządu ROD oraz porad instruktora ogrodniczego.
• Składka członkowska
uiszczana jest przez każdego użytkownika corocznie, do 31 maja, zgodnie z
§ 15 ust. 1 pkt. 7 statutu PZD. Działkowcy mogą wpłacać składkę
członkowską już od początku roku, nie czekając na odbycie walnego
zebrania, które w tej sprawie się nie wypowiada. Krajowa Rada PZD
ustaliła na 2012 r. składkę członkowską w wysokości 19 gr. od 1 m² powierzchni działki.
• Opłata inwestycyjna
ustalana jest przez zarząd ROD każdego roku, zgodnie z instrukcją
Krajowej Rady PZD, która stanowi, że przy ustalaniu opłaty należy się
kierować wartością środków trwałych istniejącej w ROD infrastruktury w
przeliczeniu na jedną działkę. Jest to wkład wnoszony przez użytkownika
działki na Fundusz Rozwoju ROD, z którego finansowana jest przez ROD
rozbudowa i modernizacja infrastruktury, urządzeń i obiektów w
istniejącym ogrodzie.
Każdy zarząd ROD ustala samodzielnie wysokość opłaty inwestycyjnej,
przyjmując jako podstawę wartość infrastruktury w ogrodzie będącej
wspólną własnością ogrodu wytworzoną wspólnym wysiłkiem (pracy i środków
finansowych) dotychczasowych członków.
KROK 3.
Kolejną kwestią jest obowiązek rozliczenia nowego użytkownika działki z poprzednim jej użytkownikiem
za nasadzenia i naniesienia, które stanowiły jego własność. Jeżeli
rozliczenie to nastąpiło bezpośrednio pomiędzy nowym użytkownikiem
działki, a ustępującym konieczne jest złożenie oświadczenia do zarządu
ROD o tym, iż rozliczenie miało miejsce.
Bywają jednak sytuacje, gdy rozliczenie
bezpośrednie między nowym i uprzednim użytkownikiem jest niemożliwe z
obiektywnych przyczyn lub, gdy uprzedni użytkownik ma zobowiązania
finansowe w stosunku do ogrodu. Nowy użytkownik ma wówczas obowiązek
przekazania należności za naniesienia i nasadzenia zarządowi ROD.
Istotną kwestią jest ustalenie z poprzednim użytkownikiem wartości
nasadzeń, naniesień i urządzeń, które znajdowały się na działce i
stanowiły jego własność. Jeżeli jest to niemożliwe uprawniony
rzeczoznawca może dokonać wyceny, a nowy użytkownik ustaloną w ten
sposób kwotę, powinien wpłacić do zarządu ROD.
KROK 4.
Ostatnim krokiem, który powinien być systematycznie przez działkowca podejmowany, jest
stosowanie przepisów związkowych poznanych na szkoleniu i znajdujących się w książce „Prawo w PZD, a także na stronie internetowej
www.pzd.pl, czyli korzystanie z praw, jakie posiada, wykonywanie obowiązków i użytkowanie działki zgodnie z nimi.
Uwaga!
Ważna rzeczą jest wskazanie czy chcemy ubiegać się o nadanie
członkostwa także współmałżonkowi. Jeśli tak, należy to wskazać w
podaniu i deklaracji członkowskiej, a wtedy zarząd ROD przyzna prawa
członkowskie także drugiemu małżonkowi, który staje się również
członkiem PZD i użytkownikiem działki.
Współmałżonkowie mogą użytkować tylko jedną działkę w ROD. Wyjątek:
małżonkowie mogą użytkować dwie działki tylko w sytuacji, gdy użytkowali
je przed zawarciem małżeństwa.
W przypadku, gdy oboje małżonkowie zostają członkami PZD, wpłacają oni
tylko jedno wpisowe, jedną składkę członkowską i jedną opłatę
inwestycyjną.
Uwaga!
Działkowiec może również złożyć pisemnie do zarządu ogrodu
oświadczenie, w którym wskaże osobę bliską (współmałżonka, dzieci,
rodziców, rodzeństwo i ich dzieci), wspólnie z nim korzystającą z
działki, jako swojego następcę na wypadek śmierci. Oświadczenie to wiąże
zarząd ROD, co oznacza, że zarząd ROD musi przydzielić działkę po
zmarłym wskazanej osobie bliskiej. Oświadczenie takie może być w każdym
czasie odwołane przez członka.
Gdy działka przejmowana jest w użytkowanie przez małżonka, bądź osobę
bliską po osobie zmarłej, osoba ta zwolniona jest z konieczności
uiszczenia opłaty inwestycyjnej.
W przypadku rezygnacji z członkostwa w
PZD i użytkowania działki istnieje prawo wskazania osoby bliskiej, jako
swojego następcy. Zarząd ROD jest zobligowany do przyjęcia tej osoby w
poczet członków i przydzielenia działki użytkowanej przez zrzekającego
się. Zarząd nie jest jednak związany wskazaniem rezygnującego, jeżeli
wskazana osoba nie jest osoba bliską w rozumieniu prawa związkowego.
Marlena Pakuła
Inspektor ds. prawnych /Krajowa Rada PZD